Waarschijnlijk klinkt het je bekend in de oren. Een kerk of buurtcomité wil graag een verandering realiseren. Een werkgroep wordt ingesteld en diverse vergaderingen wordt er nagedacht over de mogelijkheden. Een wildgroei aan ideeën ontstaat, maar tot echte concrete stappen leidt het niet snel. Frustrerend, maar niet zo verwonderlijk…
Begin bij het begin
Degenen die aansluiten bij veranderprocessen of pioniertrajecten zijn vaak mensen die graag verandering zien, mensen die graag in oplossingen denken. Dat is ook een belangrijke kwaliteit, maar daarmee moet je nooit beginnen. Vaak is het echte probleem – de aanleiding tot de veranderwens – niet helder, terwijl de meesten wel denken dat dat zo is. En dan is het logisch dat je elkaar al snel aan het kwijtraken bent. Die ander blijkt jouw idee op zichzelf niet zo slecht te vinden, hij of zij is gewoon iets anders aan het oplossen dan jij.
Belangrijk dus om bij het begin te beginnen. Het kan helpen om elkaar te vragen wat het échte probleem volgens de groep nu is, of er nog onderliggende problemen zijn die eigenlijk opgelost moeten worden, waarom dit probleem een probleem is en ook waarom is dit nú een probleem is (en vorig jaar nog niet?). Sluit af met de vraag wat er nu precies gebeurt als het probleem helemaal niet opgelost wordt (hoe erg is dat?) en wie eigenlijk degenen zijn die het probleem moeten oplossen. Heb je deze vragen helder met elkaar? Dan is de kans een stuk groter dat je gerichter aan oplossingen kunt werken.
Breng je ideeën onder in clusters
Bij het opperen van ideeën zijn we al snel geneigd om deze af te schieten met oneliners als ‘dat lukt toch nooit’, ‘daar hebben we de mensen niet voor’, ‘is te duur’ of ‘zoiets stoms heb ik nog nooit gehoord’. Jammer, niet doen! Vage ideeën leiden namelijk anderen weer tot creativiteit, dat is het mooie van samen creatieve processen vormgeven. Daarnaast is een idee niet alleen goed als het haalbaar of betaalbaar is, tenslotte kan er veel in een paar maanden veranderen.
De tip is om ideeën allemaal te laten bestaan, en hier lekker op door te associëren. Is alle inspiratie op, dan kan je de ideeën clusteren. De COCD-box is hiervoor bijvoorbeeld een goede tool. Blauwe ideeën zijn ‘laag hangend fruit’ en kan je gelijk oppakken. Rode ideeën zijn ook haalbaar, en lekker out of the box. Gele ideeën zijn erg interessant, maar lijken nog niet haalbaar. Bewaar ook die ideeën, want de situaties kunnen snel veranderen!
Durf te kiezen
Wat is nu het allerbeste om te doen? Er zijn tijdens de creatieve sessies meerdere goeie ideeën ontstaan, maar kiezen is lastig. Het advies is; ga experimenteren met één of meerdere mogelijke oplossingen. Een specifiek idee is namelijk zelden ook echt de oplossing, maar het zet je wel aan om in de juiste richting te zoeken. Het allerbelangrijkste is; ga aan de slag. Niet langer lullen, maar poetsen! Start een pilot en ontdek in de praktijk wat het effect is. Op basis van deze effecten ga je je ideeën met sprongen verbeteren, en kom je stap voor stap dichter bij gezochte oplossing.
Praktijkgerichte aanpak
In veel gevallen werkt een praktijkgerichte aanpak veel beter dan eerst op de tekentafel het hele veranderproces uitdenken. Een praktijkaanpak levert meer energie en betrokkenheid op, en leidt sneller tot betere resultaten. Zeker als de route en de uitkomsten niet altijd even helder zijn heeft het geen zin hier eerst maanden over te praten en brainstormen.
Daarom kiest R3NEW voor de praktijkgerichte aanpak. Termen als ‘actieonderzoek’ en ‘social design’ zeggen je waarschijnlijk niets, maar ze bieden een mooie kapstok om gelijk aan de slag te gaan zonder het veranderdoel uit het oog te verliezen. In de praktijk zie je dat ‘ leren door te doen’ door bijna alle groepen als leuker en waardevoller wordt ervaren.
Fouten maken – de grote uitdaging
Alhoewel de praktijkgerichte aanpak je wellicht interessant in de oren klinkt, is het wel goed om te realiseren wat het van jou vraagt. De meeste mensen zijn geprogrammeerd om zo goed mogelijk na te denken vooraf, om daarna zo weinig mogelijk fouten te maken. De praktijkgerichte aanpak vraagt van jou een andere houding. Want; fouten maken is juist heel leerzaam, en het biedt een erg vruchtbare bodem om creatief te zijn en tot écht vernieuwende inzichten te komen. Die ontstaan namelijk vaker onverwacht en in de praktijk, dan via maandenlange brainstorms in werkgroepen.
Realiseer je dus dat deze manier van werken niet alleen een andere manier van doen is, maar ook een andere manier van denken vraagt. Maar als de knop eenmaal om is, dan wil je nooit meer anders!
Wil je meer leren over actieonderzoek, social design of andere manieren om met jouw wijkgroep, kerk of kringen tot verandering te komen? Laat het ons weten!
We hebben je een aantal tips gegeven voor het werken via een praktijkgerichte aanpak. Natuurlijk zijn er nog veel meer dingen die je kunt doen. Wil je hier meer over weten of hulp bij krijgen? Neem gerust contact met ons. Wij helpen je graag verder om jouw wijk tot bloei te laten komen.
