Oude wijn in nieuwe zakken

De kerk kantelt snel. Door de Corona-maatregelen kan ‘grote kerk’ voorlopig niet meer bestaan. Niet eerder hoorde ik vaker de woorden ‘kleine kerk’ of ‘kleine groepen’ vallen dan in de afgelopen maand. Veel organisaties staan te trappelen om de kerkgemeenschappen te helpen bij deze noodgedwongen hervorming.

Vorm volgt functie

Tijdens mijn opleiding tot productontwerper leerde ik een belangrijke les: vorm volgt functie. Deze les hanteer ik nog steeds als wijkpionier. Alles begint bij de functie van een team, community of kerk. En vanuit die functie wordt de vorm bepaald. Wil je bijvoorbeeld graag actief zijn in een specifieke wijk  omdat je overtuigd bent daar als groep impact te mogen hebben, dan ligt het voor de hand om je in deze specifieke wijk te organiseren. Uiteraard met bewoners uit die wijk. Of wil je graag verschillende culturen betrekken, lekker kunnen dansen en uitgebreid kunnen eten? Dan zal die functie vragen om een andere vorm, die wellicht wijken overstijgt.

Nieuwe zakken

Veel kerken zullen zich het komende jaar gaan organiseren in kleine groepen. Waarschijnlijk op wijkniveau, in huiskamers en schoolgebouwen. Nieuwe vormen van samenkomen, nieuwe wijnzakken. De naam her-VORM-ing past daar prachtig bij. Her-formeren. Ik hou daarvan, het brengt je in beweging, roept vragen op en leidt tot nieuwe inzichten. Tegelijkertijd heb ik voldoende verandertrajecten mogen leiden in de business, en voldoende ervaring opgebouwd in teams en community’s om te weten dat in enkel ‘hervormen’ een groot risico zit.

Oude wijn

Jezus benoemt in Lukas 5 een mooi voorbeeld dat blijkbaar in die tijd veel herkenning opriep. Hij zegt dat oude wijn in nieuwe zakken tot flinke problemen gaan leiden. Hervormingen waarbij de functie of het doel van het product, community of kerk onveranderd blijft, gaat leiden tot scheuren. Laat ik geen doekjes om deze wijnzak binden; ik denk dat komend seizoen zal blijken dat veel kerken zich wel hervormd maar niet hervonden hebben. Kerkgroepen zullen zich blijven focussen op de bekende elementen van kerk-zijn; een sterke preek, een prachtig lied en een intiem gebed. Belangrijke elementen, laat dat duidelijk zijn. Maar ook elementen die door deze hervorming allemaal onder druk komen te staan. De preek wordt via de stream ontvangen, of in de vorm van de ‘preek-van-de-leek’. De muziek zal thuis met de vijf gitaarlessen van Jaap ook niet dat brengen wat je gewend was. En ‘voorbede’ betekent nu toch echt zelf met het zweet in de handen een gebed uitspreken in de groep. Als het hierbij blijft, zou het enthousiasme wel eens snel kunnen omslaan in teleurstelling. De nieuwe wijnzak scheurt.

Nieuwe zakken? Nieuwe wijn!

Ben ik dan zo pessimistisch gestemd? Zeker niet. Want een deel van de gemeenschappen gaat zich niet alleen hervormen, ze gaan zich ook hervinden. Waarschijnlijk vooral gemeenschappen waar al (ver) voor de Coronacrisis de gesprekken over het doel van kerk-zijn opgestart zijn. Waar het verlangen al langer een weg zoekt en waar de grenzen tussen buiten en binnen al even aan het vervagen zijn. Gemeenschappen waar de boodschap van het Koninkrijk onderdeel van het DNA geworden zijn, en waar het delen van Gods vruchten in gezin, wijk en werk langzaam maar zeker de échte missie geworden is.

Ik geloof dat deze gemeenschappen – die al langer bezig zijn met het hervinden van zichzelf – deze noodgedwongen hervorming met beide handen aangrijpen. De nieuwe wijn krijgt plek in nieuwe zakken. Een onstuimig proces waarbij de druk van fermenterende wijn toeneemt. Maar de flexibele structuur van de nieuwe wijnzak deze druk juist ook de ruimte biedt. 

Koninkrijk in de wijk

Vanuit R3NEW geloven we dat gemeenschappen of community’s het beste functioneren als deze lokaal geworteld zijn in de wijken van Nederland. Van bewoners, met bewoners, voor bewoners. Gericht op de bloei van de wijk – en dus ook je eigen groep – door vanuit een gedegen visie te bouwen aan Koninkrijk in jouw wijk. Eenvoudig, én concreet. Flexibel, én doelgericht. Vanuit christelijke inspiratie, én in verbinding met anderen. Veilig, én avontuurlijk. Nieuwe wijnzakken, én nieuwe wijn. Bouw jij of bouwt jouw groep mee aan deze ‘kingdom communities’?

R3NEW is een beweging van wijkcommunities die zich inzet om het ‘koninkrijk in jouw wijk’ door te zien breken. R3NEW bouwt graag met enthousiaste en daadkrachtige christenen aan inclusieve communities van gelovigen en niet-gelovigen, rijk en arm, jong en oud, Nederlander en medelander. Wil jij of jouw groep aan de slag met het dienen van jouw wijk? Neem gerust contact met ons. Wij helpen je graag verder om jouw wijk tot bloei te laten komen.

Meer blogs lezen en ideeën opdoen? Dat kan hier!

*Deze blog werd geschreven door René Visser. Hij is initiatiefnemer van R3NEW en pioniert vanaf 2012 met KenHem Community in de wijk Kernhem in Ede.